Prawne aspekty świadczenie usługi SaaS – jakie dokumenty należy przygotować?
by Marcin Tomczak on Apr 16, 2024
Zarówno rynkowe znaczenie, jak i wartość rynku aplikacji SaaS znacząco rośnie w ubiegłych latach. Wszystko wskazuje na to, że te wartości nadal będą szybowały w górę. To idealny moment na wdrożenie swoich pomysłów, tylko… jak prawidłowo zabezpieczyć swoją aplikację, aby nie uniknąć prawnych komplikacji? Podpowiadamy!
Czy jest SaaS?
SaaS to skrót od Software as s Service, czyli oprogramowanie jako usługa, które polega na zdalnym udostępnianiu oprogramowania przez Internet. Rozwój SaaS przyczynił się do usunięcia barier związanych z miejscem wykonywania danej czynności – nie jesteśmy już ograniczeni tylko do urządzeń, które mają zainstalowaną daną aplikację czy do sieci biurowej. Dzięki SaaS możemy korzystać z danej aplikacji z dowolnego miejsca na świecie, jeśli tylko mamy dostęp do Internetu.
Prostota, gwarancja bezpieczeństwa, możliwość natychmiastowego korzystania z aplikacji przy jednoczesnym braku konieczności zakupu serwerów i oprogramowania, dostęp do aktualnej wersji oraz możliwość korzystania z aplikacji za pomocą standardowej przeglądarki internetowej sprawiają, że ta usługa jest coraz bardziej doceniania – a to tylko kilka z wielu korzyści tego modelu.
Dokumentacja – konieczność czy zbędna papierologia?
Stworzenie aplikacji w modelu SaaS to nie lada wyzwanie, jednak to nie koniec zadań do odhaczenia przed udostępnieniem oprogramowania użytkownikom. Do osiągnięcia sukcesu zostaje jeszcze jeden ważny krok – przygotowanie dokumentacji. Prawidłowo sporządzone dokumenty są w tym procesie wisienką na torcie – dzięki nim możesz zapewnić sobie bezpieczny i stabilny dochód przy jednoczesnej minimalizacji ryzyka nieporozumień z klientami oraz dodatkowych kosztów.
Co trzeba przygotować?
- Regulamin jako umowa świadczenia usługi
Jak sama nazwa wskazuje – dostarczanie oprogramowania w modelu SaaS stanowi świadczenie usługi. Jest to usługa świadczona drogą elektroniczną, w związku z czym podlega szeregowi przepisów: począwszy od kodeksu cywilnego, przez ustawę o świadczeniu usług drogą elektroniczną, aż po… RODO. W związku z tym, konieczne jest przygotowanie szczegółowego regulaminu, który kompleksowo ureguluje kwestie związane z udostępnianiem oprogramowania. Być może masz przekonanie, że regulaminy to formalność, którą po prostu trzeba odhaczyć z checklisty, bo przecież nikt ich nie czyta.
Nic bardziej mylnego.
Dobrze sporządzony regulamin dla oprogramowania udostępnianego w modelu SaaS nie tylko gwarantuje jego autorowi korzyści finansowe, ale również zapobiega nadużyciom ze strony użytkowników i potencjalnym problemom natury prawnej. Dzięki określeniu warunków świadczenia usługi oraz warunków korzystania z niej, możesz ograniczyć swoją odpowiedzialność oraz uregulować kwestie związane z rozwiązaniem umowy.
O czym należy pamiętać przy konstruowaniu regulaminu dla SaaS? Sprawdź checklistę!
☑ Opis usługi – doprecyzuj sposób funkcjonowania oferowanej przez Ciebie aplikacji. Diabeł tkwi w szczegółach – im większą precyzją się wykażesz, tym mniejsza szansa nie tylko na uniknięcie nieporozumień z klientami, ale także na to, że skorzystają z niej osoby, które nie znają jeszcze tego rodzaju cyfrowej usługi lub nie miały z nią wcześniej styczności.
☑ Cena usługi – możesz określić cenę bezpośrednio w regulaminie lub umieścić w nim odesłanie do cennika. Dzięki temu potencjalny klient łatwo zapozna się z dostępnymi metodami płatności i ich rodzajem – w dobie rozwijającego się smartshoppingu transparentność cenowa to bardzo ważny element, który może mieć kolosalne znaczenie dla wyboru Twojej usługi.
☑ Warunki techniczne – jasno określ, czego potrzebuje klient, aby skorzystać z usługi. To minimalizuje ryzyko masowego wypowiadania umów po pierwszym miesiącu jej trwania.
☑ Zasady korzystania z usługi – w tym miejscu możesz określić zasady dostępu do aplikacji, sposób zakładania konta, metodę kontaktu między Tobą a klientem oraz wszelkie inne kwestie, które są istotne dla korzystania z oferowanego SaaS.
☑ Licencja – szczegółowe wskazówki znajdziesz w punkcie 2. artykułu.
☑ Zakres odpowiedzialności Usługodawcy – to odpowiednie miejsce, aby zabezpieczyć się na przyszłość i ograniczyć swoją odpowiedzialność w zakresie, w jakim pozwala na to obowiązujące prawo.
☑ Service Level Agreement – czyli gwarantowany poziom świadczenia usług, o którym więcej przeczytasz w punkcie 3. artykułu.
- Umowa licencyjna
Każda przygoda z SaaS powinna zostać poprzedzona starannie przygotowaną umowa licencyjną. Nie musisz traktować jej jako osobnego dokumentu – wystarczy, że zawrzesz odpowiedni zapis w regulaminie.
Co powinna określać umowa licencyjna?
Przede wszystkim musi jasno określać prawa i obowiązki obu stron, zakres i warunki korzystania z usługi. Niezawarcie umowy licencyjnej może prowadzić do wielu niepożądanych konsekwencji zarówno dla usługodawcy, jak i użytkownika – począwszy od nieporozumień dotyczących zakresu usług, dostępności czy wszelkich ograniczeń (spowodowanych np. pracami konserwacyjnymi), a skończywszy na tym, że usługodawca nie chroni swojej własności intelektualnej. Jeżeli nie chcesz, aby nieuczciwa konkurencja skorzystała z Twojej ciężkiej pracy – pamiętaj o licencji!
- Service Level Agreement – SLA
Określenie gwarantowanego poziomu świadczonych usług jest jednym z kluczowych elementów regulaminu lub umowy dla klientów korzystających z aplikacji w celach biznesowych.
Co powinno się w niej znaleźć?
Dostępność oprogramowania udostępnianego w modelu SaaS, czas reakcji na zgłoszenia klientów, prace serwisowe oraz konserwacyjne, a także procedury awaryjne.
Pamiętaj, aby w SLA nie obiecywać przysłowiowych złotych gór, lecz poziom, który faktycznie jesteś w stanie zapewnić. Dzięki temu nie narazisz się na stary finansowe oraz utratę renomy.
- Polityka prywatności
Znaczenie ochrony prywatności rośnie, co pokazuje nie tylko liczba aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących ochrony danych osobowych, ale również szerząca się świadomość społeczna. Ochrona danych osobowych ma wyjątkowe znaczenie w przypadku usługobiorców będących konsumentami, dlatego to drugi, obok regulaminu, dokument, bez którego nie można rozpocząć świadczenia usługi SaaS.
Co należy określić w polityce prywatności? Sprawdź checklistę!
☑ Administratora danych osobowych;
☑ Gromadzone i przetwarzane dane;
☑ Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych;
☑ Cel przetwarzania danych;
☑ Informacje o podmiotach, którym dane są przekazywane;
☑ Prawa osób, których dane są przetwarzane;
☑ Politykę plików cookies.
Skoro już o danych osobowych mowa…
- Umowa powierzenia przetwarzania danych osobowych
Jeżeli usługobiorca ma przekazać usługodawcy dane osobowe, które usługodawca będzie przetwarzał w związku ze świadczeniem usługi SaaS na rzecz usługobiorcy i w jego imieniu.
Skomplikowane? Czy wiesz, jak się z tym uporać? Odpowiedź jest prosta: podpisać umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych (lub zawrzeć ją w regulaminie). Co taka umowa powinna określać?
☑ Przedmiot umowy – czyli zakres, rodzaj danych powierzonych do przetwarzania oraz czas ich przetwarzania;
☑ kategorię osób, których przetwarzane dane osobowe dotyczą;
☑ cel przetwarzania danych;
☑ obowiązki oraz uprawnienia administratora danych osobowych;
☑ obowiązki podmiotu, który będzie przetwarzał dane osobowe w celu realizacji umowy.
Jeżeli chodzi o dane osobowe, na tym obowiązki usługodawcy się nie kończą!
Niezbędne jest również prowadzenie dokumentacji przetwarzania danych osobowych. Taki obowiązek wynika z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE, czyli słynnego RODO.
Jaką dokumentację należy m.in. prowadzić? (To już ostatnia checklista!)
☑ czynności przetwarzania;
☑ kategorii czynności przetwarzania;
☑ naruszeń ochrony danych osobowych;
☑ procedury alarmowej, czyli sposobu postępowania z naruszeniami ochrony danych osobowych;
☑ procedury rozpatrywania wniosków klientów i użytkowników w sprawie dostępu do danych, kopii danych, prawa do bycia zapomnianych i innych;
☑ procedury udostępniania dokumentacji;
☑ zasad pracy w systemach informatycznych
☑ w zakresie polityki bezpieczeństwa.
Podsumowanie
Wdrożenie aplikacji SaaS wymaga starannego przygotowania nie tylko pod względem technicznym, ale również formalnym. Profesjonalna dokumentacja prawna stanowi podstawę stabilnych i bezpiecznych relacji między usługodawcą a klientem, zabezpieczając obie strony przed problemami prawno-biznesowymi oraz ewentualnymi sporami.
Ilość dokumentów, które należy przygotować oraz dokumentacji, którą trzeba prowadzić na bieżąco może okazać się przytłaczająca nawet dla doświadczonych SaaSowców.
Jeżeli chcesz, aby dokumentacja związana z oferowanym przez Ciebie oprogramowaniem udostępnianym w modelu SaaS nie przypominała folderu z przypadkowymi dokumentami, niczym od Sa(a)Sa do lasa, skorzystaj z pomocy wyspecjalizowanego zespołu prawników, którzy dobrze znają realia branży IT.
Wiemy, jak ważny jest w Twoim przypadku czas, dlatego rozpoczynamy pracę nad zgłoszoną przez Ciebie sprawą w przeciągu 24 godzin od kontaktu. IT wymaga od przedsiębiorców odważnych, ale także szybkich decyzji, dlatego możliwość pozostania w stałym kontakcie z prawnikami jest w prowadzeniu biznesu nieocenioną pomocą.
Jeżeli planujesz wdrożyć swoją aplikację SaaS lub chcesz sprawdzić, czy prowadzona przez Ciebie w tym zakresie działalność jest zgodna z wymogami prawa, skontaktuj się z nami pod tym adresem. W ecommerce.legal skuteczność spotyka się z realnym doświadczeniem prawno-biznesowym, dzięki czemu Twój biznes staje się bardziej atrakcyjny i dostosowany do dynamicznego świata prawa IT.