Dyrektywa Omnibus

Dyrektywa Omnibus - obowiązki dla przedsiębiorców w Polsce

Dyrektywa Omnibus obowiązująca w Polsce od 1 stycznia 2023 roku wprowadziła istotne zmiany w zakresie ochrony praw konsumentów. Nowe regulacje zwiększają przejrzystość ofert, eliminują fałszywe promocje i wprowadzają surowsze kary za naruszenie przepisów. Polscy przedsiębiorcy muszą dostosować swoje działania do nowych regulacji uwzględniając przy tym wytyczne Prezesa UOKiK oraz orzecznictwo.

Dyrektywa Omnibus – co się zmieniło w Polsce?

Nowe przepisy dotyczą zarówno sprzedawców stacjonarnych, jak i internetowych, a także platform handlowych. Ich celem jest zapewnienie większej przejrzystości w prezentowaniu cen i ofert promocyjnych.

Najważniejsze zmiany:

1. Transparentność cen i promocji

• sprzedawcy mają obowiązek informowania o najniższej cenie danego produktu z okresu 30 dni przed jego obniżką. Ma to na celu eliminację sztucznego zawyżania cen tuż przed promocją, co było częstą praktyką, zwłaszcza przed wydarzeniami takimi jak „Black Friday”.
• obowiązek podawania rzeczywistej ceny ma zastosowanie zarówno do sklepów internetowych, jak i stacjonarnych.
• wszelkie informacje o rabatach muszą być jednoznaczne i nie mogą wprowadzać klientów w błąd.

2. Opinie konsumenckie – walka z fałszywymi recenzjami

• sklepy oraz platformy internetowe mają obowiązek zapewnienia, że publikowane opinie pochodzą od rzeczywistych klientów, którzy faktycznie zakupili dany produkt lub skorzystali z usługi.
• zabronione jest publikowanie fałszywych recenzji oraz ukrywanie negatywnych opinii.
• wprowadzono obowiązek informowania konsumentów o metodzie weryfikacji opinii – przedsiębiorca powinien wyjaśnić, w jaki sposób sprawdza autentyczność recenzji.
• naruszenie tych zasad może skutkować karami finansowymi oraz utratą zaufania klientów.

3. Nowe regulacje dotyczące platform internetowych

• platformy handlowe, takie jak marketplace’y, muszą jasno wskazywać, czy dany sprzedawca jest przedsiębiorcą, czy osobą prywatną.
• konsumenci muszą być świadomi, że zakup od osoby prywatnej nie daje im takich samych praw, jak przy zakupie od przedsiębiorcy (np. brak prawa do zwrotu w ciągu 14 dni).
• operatorzy platform są zobowiązani do przejrzystego informowania o sposobie plasowania ofert oraz kryteriach rankingowych stosowanych w wyszukiwarkach.

Jakie kary grożą za naruszenie przepisów?

1. Kary dla przedsiębiorców:

• państwowa Inspekcja Handlowa może nałożyć karę finansową w wysokości 20 000 zł na sprzedawcę, który nie dopełni obowiązków zapewnienia przejrzystości ceny (Omnibus). Jeżeli przedsiębiorca powtórzy to naruszenie trzykrotnie w okresie 12 miesięcy, może zostać ponownie ukarany - tym razem wysokość kary może wynieść 40 000 zł.
• dodatkowo istnieje możliwość nałożenia kary do 10% rocznego obrotu przedsiębiorcy – w przypadku naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.

2. Kary dla osób pełniących funkcje kierownicze:

• do 2 mln zł – jeśli naruszenie zostało popełnione przez osobę sprawującą funkcję kierowniczą lub zarządczą i miało wpływ na stosowanie niezgodnych z prawem praktyk rynkowych.

Środki dodatkowe i zobowiązania przedsiębiorców:

Oprócz kar finansowych, Prezes UOKiK może:

• Nakazać zmianę praktyk rynkowych – przedsiębiorca zostaje zobowiązany do zaprzestania stosowania nieuczciwych działań, np. wprowadzenia zmian w umowach lub sposobie komunikacji z konsumentami.
• Zobowiązać przedsiębiorcę do usunięcia skutków naruszenia, co może
  obejmować:
  • zwrot nienależnie pobranych opłat od konsumentów,
  • usunięcie postanowień abuzywnych z umów,
  • publikację oświadczenia lub sprostowania w mediach.

Kary nakładane przez Prezesa UOKiK mogą mieć istotne konsekwencje dotyczące finansów i reputacji przedsiębiorców. Oprócz sankcji pieniężnych, urząd może zobowiązać firmę do zmiany działań rynkowych oraz naprawienia szkód wyrządzonych konsumentom. Przedsiębiorcy powinni zatem przestrzegać przepisów dotyczących konkurencji i ochrony konsumentów, aby uniknąć dotkliwych konsekwencji prawnych i finansowych.