Środowisko e-commerce jest niezwykle dynamiczne i ulega nieustannemu rozwojowi, za którym muszą nadążać również przepisy prawa. Mijający rok 2023 przyniósł mnóstwo zmian dla przedsiębiorców prowadzących działalność w branży e-commerce, zwłaszcza w związku z implementacją Dyrektywy Omnibus. Jakie zmiany czekają przedsiębiorców w 2024 roku?
Zarówno unijny, jak i polski ustawodawca próbuje coraz bardziej dopasować prawo do charakterystyki sprzedaży internetowej. W ostatnich latach wiele czynników wpłynęło na błyskawiczny rozwój handlu elektronicznego, za którym trudno nadążyć. Zbliżający się rok przyniesienie kolejne zmiany regulacji prawnych, których celem będzie regulacja nowych obszarów.
Wiele zmian wynika przede wszystkim ze względu na wpływ Unii Europejskiej na prawo krajowe. Implementacja unijnych regulacji w 2024 r. szczególnie wpłynie na obszar branży e-commerce.
Zmiany w prawie e-commerce w 2024 r.
Akt o Usługach Cyfrowych
17 lutego 2024 r. wejdzie w życie Akt o Usługach Cyfrowych (DSA), którego nadrzędnym celem jest wyznaczenie nowego standardu odpowiedzialności platform za nielegalne i szkodliwe treści, a także zapewnienie wzmożonej ochrony dla użytkowników sieci. DSA wpłynie na ujednolicenie cyfrowych regulacji na rynkach wewnętrznych.
Kogo dotyczy DSA? Przede wszystkim tych przedsiębiorców (szczególnie dużych korporacji), którzy świadczą usługi online o charakterze pośredniczącym. Do takich przedsiębiorców zaliczamy tych z nich, którzy świadczą usługi hostingowe i pośrednictwa oferujące infrastrukturę sieciową oraz platformy internetowe: te, które skupiają sprzedawców i konsumentów, a także te, które stwarzają szczególne ryzyko rozpowszechniania nielegalnych treści oraz wyrządzania szkód społecznych.
DSA nakłada na pośredników liczne obowiązki, które dotyczą zwłaszcza zwalczania nielegalnych treści, które są przekazywane z wykorzystaniem usług oferowanych przez przedsiębiorcę. Każdy z nich musi dostosować się do nakazu podjęcia określonych w danym państwie działań przeciwko nielegalnym treściom oraz do nakazu przekazania określonych informacji na temat któregoś z odbiorców usługi. Ponadto, pośrednicy muszą wyznaczyć punkt kontaktowy do przekazywania informacji między państwami członkowskimi Unii Europejskiej, Komisją i Radą Usług Cyfrowych oraz punktu kontaktowego dla osób korzystających z usług. Bardzo istotnymi są również obowiązek opracowania korzystania z usług, w ramach którego pośrednich musi określić procedury, politykę, środki oraz narzędzia, które wykorzystuje do moderowania oraz system rozpatrywania skarg użytkowników, a także obowiązek sprawozdawczy, dotyczący moderowania treści.
Dark patterns w 2024 r.
DSA reguluje kwestie tzw. "dark patterns", czyli praktyk, które mają na celu wpłynąć na zdolność użytkowników danej usługi (w tym także sklepu internetowego!) do podejmowania świadomych i niezależnych wyborów czy decyzji. Nowe przepisy zabraniają stosowania takich praktyk, jednak w samum Akcie... Nie ma legalnej definicji tego pojęcia.
Jak zatem upewnić się, czy na prowadzonej stronie internetowej nie dopuszczamy się takich działań?
Warto posłużyć się wytycznymi przyjętymi przez Europejską Radę Ochrony Danych w sprawie tzw. "deceptive design patterns". Choć dotyczą one interfejsów portali społecznościowych, to mogą stanowić dobrą podstawę do prób zdefiniowania "dark patterns".
Skala tego zjawiska jest ogromna - zgodnie z wynikami badań Komisji Europejskiej aż 97% sklepów i stron internetowych stosuje takie praktyki jak ukrywanie lub utrudnianie anulowania subskrypcji, automatyczne dodawanie produktów do koszyka, ukrywanie dodatkowych kosztów zamówienia, utrudnianie procedur anulacji usługi, projektowanie interfejsu w taki sposób, aby użytkownik zapomniał o dodatkowych kosztach albo ochronie danych osobowych...
Katalog tych praktyk jest otwarty i należy przypuszczać, że po wejściu w życie DSA będzie nieustannie rozwijany.
Należy wspomnieć, że choć DSA zwolniło z niektórych obowiązków serwisy, które są prowadzone przez mikro i małe firmy, to unikanie stosowania dark patterns jest dobrą praktyką wśród sklepów internetowych, a dostrzeżenie omawianych praktyk przez UOKiK może skutkować dolegliwymi karami.
Hostingodawcy i platformy mają trudniej?
DSA przewiduje dodatkowe obowiązki dla hostingodawców, włącznie z platformami internetowymi. Muszą oni zapewnić możliwość elektronicznego zgłaszania nielegalnych treści dla każdej osoby czy podmiotu oraz zgłaszać wszystkie przestępstwa odpowiednim organom, jeżeli mogą one stanowić zagrożenie dla życia bądź bezpieczeństwa publicznego.
Najwięcej wyzwań czeka platformy i wyszukiwarki, świadczące usługi dla użytkowników, których miesięczna liczba wynosi więcej niż 45 milionów. Będą zobligowane do m.in. przeprowadzania audytów co sześć miesięcy, przeprowadzania oceny systemowego ryzyka, zapewnienia mechanizmu reagowania kryzysowego oraz sprawozdawania z obowiązków wynikających z Aktu o Usługach Cyfrowych.
Czemu służą tak skomplikowane regulacje? Przede wszystkim zapewnieniu bezpieczeństwa w sieci. DSA przyczyni się do zwiększenia transparentności zasad moderowania treści cyfrowych i obejmie swoim zakresem nawet internetowe reklamy.
Akt o Rynkach Cyfrowych
Akt o Rynkach Cyfrowych (DMA) jest wynikiem porozumienia Parlamentu i Komisji Europejskiej, dotyczącego zasad, które mają na celu ograniczenie siły rynkowej dużych platform internetowych. DMA ma wpłynąć na zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników Internetu znajdujących się na terenie Unii Europejskiej. Co więcej, Akt pozwoli Komisji na prowadzenie śledztw i stosowanie kar wobec podmiotów stosujących nieuczciwe praktyki. Przepisy DMA dotyczą przede wszystkim przedsiębiorców, który świadczą podstawowe usługi platform o kapitalizacji rynkowej na poziomie co najmniej 75 miliardów euro lub rocznych obrotach w wysokości 7,5 miliarda euro oraz administratorów portali społecznościowych i wyszukiwarek, które skupiają co najmniej 45 milionów użytkowników końcowych miesięcznie w Unii Europejskiej oraz 10 tysięcy użytkowników w skali całego roku.
Zwalczanie oszustw VAT w e-commerce
Już od 1 stycznia 2024 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT), mająca na celu uszczelnienie systemu VAT w handlu elektronicznym. Zmiana ta jest implementacją dyrektywy Rady Unii Europejskiej.
Wraz z nowelizacją, administracja skarbowa zyska dodatkowe narzędzie, służące efektywnemu zwalczaniu oszustw związanych z VAT na gruncie międzynarodowego e-handlu.
Na czym polega zmiana? Od początku roku, dostawcy usług płatniczych mają prowadzić kwartalną ewidencję płatności transgranicznych oraz odbiorców tych płatności, a także przechowywać i udostępniać wspomnianą ewidencję. Obowiązek dotyczy dostawców, którzy dokonają ponad 25 płatności transgranicznych na rzecz tego samego odbiorcy w ciągu kwartału.
Kiedy wymóg ewidencjonowania nie obowiązuje? Obowiązek nie dotyczy tych usług płatniczych związanych z płatnościami transgranicznymi, w przypadku których co najmniej jeden z dostawców usług płatniczych odbiorcy znajduje się na terytorium państwa członkowskiego.
Podatek minimalny
Na początku nowego roku wejdzie w życie nowa forma opodatkowania, znana szerzej jako podatek minimalny. Jest to podatek CIT, który obejmuje spółki niegenerujące zysku z działalności operacyjnej lub o niskiej rentowności i jest obliczany inaczej niż w przypadku dobrze już znanego polskim podatnikom CIT-u oraz w sposób niezależny od klasycznego CIT-u.
Może dojść do sytuacji, w której spółka wykazująca w zeznaniu podatkowym CIT-8 stratę, będzie musiała uiścić zapłatę podatku minimalnego. Z czego to wynika? Z wyłączenia z obliczania podatku minimalnego niektórych z tych pozycji kosztowych, które zazwyczaj są odliczane przy obliczeniu CIT.
Implementacja przewiduje grupę zwolnioną z opodatkowania podatkiem minimalnym, wśród której znajdują się rozpoczynające działalność spółki, mali podatnicy CIT czy podmioty o niskiej rentowności, która wynika ze względu na specyfikę branży, w której działalności.
Co oznacza to dla przedsiębiorców działających w branży e-commerce? Zgłębienia nowych regulacji oraz dokonanie analizy, czy podatek minimalny ma zastosowanie do prowadzonej przez nich działalności.
A skoro już o podatkach mowa…
Krajowy System e-Faktur
Zgodnie z jednym z etapów wdrażania KSeF, po przygotowaniu projektu nowelizacji i konsultacji społecznych, nadszedł czas na wdrożenie zmian w życie.
Jakie modyfikacje wprowadzono?
Termin na wdrożenie KSeF przez podatników, którzy są zwolnieni podmiotowo z VAT został wydłużony. Obecnie KSeF jest dobrowolny, jednak stanie się obowiązkowy już 1 stycznia 2025 r.
Co w przypadku awarii po stronie użytkownika KSeF? Przewidziana została możliwość wystawiania faktur w trybie offline, poza systemem i dostarczenia jej do systemu następnego dnia po wystawieniu.
Zmiany przewidują także możliwość złożenia zawiadomienia ZAW-FA (czyli formularza służącego do nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień) nie tylko w formie papierowej, ale także elektronicznej oraz za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego. Dotychczas przewidywano jedynie wersję papierową.
Wprowadzono również konieczność oznaczania kodem weryfikującym faktur, które są wystawiane za pomocą samofakturowania w przypadku, gdy nabywca, który wystawia fakturę nie posiada numeru NIP.
Podatek VAT – zmiana stawek
Dla przedsiębiorców prowadzących sklepy internetowe z żywnością początek roku niesie kilka dobrych wiadomości. W pierwszej połowie grudnia Minister Finansów zadecydował, że stawka VAT na podstawowe artykuły spożywcze do 31 marca 2024 r. będzie wynosić 0%. Przedsiębiorcy muszą jednak przygotować się na możliwość powrotu stawki 5%, co może mieć znaczący wpływ na ilość transakcji z konsumentami. Należy uwzględnić nieuchronnie zbliżające się zmiany w strategii na drugi kwartał roku i dostosować do nich działania prowadzone online.
Zmiany limitów w sprzedaży e-commerce i imporcie towarów
W ustawie o VAT wyrażono precyzyjnie limity dla sprzedaży e-commerce oraz importu towarów. Limity są wyrażone w euro, a co za tym idzie – należy przeliczyć je na złote, przy wykorzystaniu kursu wymiany euro ogłaszanego przez Europejski Bank Centralny w pierwszym dniu roboczym października roku poprzedzającego rok podatkowy.
Limity na rok 2024 r. należy przeliczać po ogłoszonym 2 października 2023 r. kursie w wysokości 4.6123 PLN za 1 EUR.
Ile wynoszą limity dla polskich przedsiębiorców?
Sprzedaż uważana za dostawę przez danego podatnika – przedsiębiorcę (art. 7a ust. 1 ustawy o VAT)
W przypadku, gdy przedsiębiorca ułatwia poprzez użycie interfejsu elektronicznego takiego jak platforma, platforma handlowa, portal lub innego podobnego do wymienionych, sprzedaż na odległość towarów importowanych w przesyłkach o wartości rzeczywistej, która nie przekracza kwoty 692 PLN (w 2024 r.) uznaje się, że przedsiębiorca samodzielnie otrzymał towary i dokonał ich dostawy.
Zwolnienie z podatku importu (art. 45 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT)
Import towarów korzysta ze zwolnienia z podatku w przypadku przesyłek o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej 692 PLN (w 2024 r.). Wyjątkiem od tego wolnienia są towaru opodatkowane podatkiem akcyzowym.
Zwolnienie obejmuje:
- deklarację podatku od wartości dodanej należnego z tytułu sprzedaży na odległość towarów importowanych w procedurze szczególnej dotyczącej sprzedaży na odległość towarów importowanych;
- przekazanie organowi celnemu ważnego numeru identyfikacyjnego VAT, zgodnie z przepisami dotyczącymi zgłoszenia o zamiarze skorzystania z procedury importu w państwie członkowskim identyfikacji (art. 138e ust. 7 pkt 1 i 2 ustawy o VAT) lub na zasadach odpowiadających tym regulacjom.
Osoba odpowiedzialna za pobór podatku (art. 138i ust. 1 ustawy o VAT)
W przypadku importu towarów, które są przedmiotem sprzedaży na odległość towarów importowanych w przesyłkach o wartości nieprzekraczających 692 PLN (w 2024 r.), zakończonych na terytorium kraju, „osoba odpowiedzialna za pobór podatku” może zadeklarować podatek pobrany z tytułu importu towarów w miesięcznych deklaracjach.
Kim jest „osoba odpowiedzialna za pobór podatku”? To osoba zgłaszająca towary organom celnym na terytorium kraju w imieniu własnym i na rzecz osoby, dla której towary są przeznaczone.
Dyrektywa SUP
Nowy rok przyniesie zmiany wynikające z implementacji Dyrektywy Single-Use Plastics, nazywanej także Dyrektywą „Plastikową”. Jej regulacje zobowiązują przedsiębiorców do pobierania od użytkowników końcowych (konsumentów) opłaty przy napojów i żywności w jednorazowych kubkach lub pojemnikach z tworzyw sztucznych. Co więcej, dyrektywa zobowiązuje przedsiębiorców do zapewnienia od 1 lipca 2024 r. dostępności alternatywnych opakowań, które nie zostały wytworzone z tworzywa sztucznego przeznaczonego do jednorazowego użytku.
To oznacza konsekwencje zwłaszcza dla przedsiębiorstw działających w handlu oraz gastronomii, przy czym roczne opłaty dla przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych dotyczą również inne branże. To wiąże się nie tylko z nowymi kosztami, ale również dodatkowymi obowiązkami w zakresie sprawozdawczości i ewidencji.
Podsumowanie
Już za kilka dni zacznie obowiązywać wiele nowych regulacji, które dla przedsiębiorców niosą konieczność dostosowania strategii biznesowych, i marketingowych do nowych rzeczywistości. Nowe przepisy oraz zmiany obowiązujących już przepisów obejmują szeroki zakres spraw, które dotyczą przedsiębiorców działających w branży e-commerce. Większość z nich wymaga odpowiedniego wdrożenia i uwzględnienia w strategii biznesu, co przyniesie liczne modyfikacje w funkcjonowaniu przedsiębiorców.
Zmiany dotykają niemalże wszystkich przedsiębiorców, jednak można śmiało stwierdzić, iż ten rok nie ustępuje 2023 w ilości nowych regulacji dla branży e-commerce. Akt o Usługach Cyfrowych, zwalczanie oszustw i zmiana stawek VAT, zmiany limitów w sprzedaży e-commerce i imporcie towarów, Dyrektywa Single-Use Plastics i inne zmiany mogą przyprawiać o zawrót głowy nie tylko ze względu na swą mnogość i obszerność, ale również stopień zawiłości.
Jeżeli potrzebujesz pomocy we wdrożeniu nowych przepisów lub chcesz upewnić się, że wprowadzone przez Ciebie zmiany spełniają wymogi prawne, skontaktuj się z nami.
Jesteśmy zespołem wyspecjalizowanych prawników, dla których branża e-commerce stanowi szczególnie interesującą dziedzinę. Zajmiemy się Twoją sprawą z pełnym zaangażowaniem i gwarancją Twojej satysfakcji.
