Prowadzisz sprzedaż poza rynkiem PL lub zamierzasz przeprowadzić ekspansję? Sprawdź, na jakie prawne kwestie warto zwrócić uwagę by bezpiecznie prowadzić działalność. Z artykułu dowiesz się, czy przetłumaczenie takich dokumentów jak regulamin i polityka prywatności jest wystarczające, czy też warto zwrócić uwagę na detale. Przeczytasz także o różnicach w prawie państw członkowskich, wynikających m.in. z opcji regulacyjnych. 

1. Przepisy w UE – czy rzeczywiście są jednolite?

Przepisy prawa konsumenckiego w UE są zharmonizowane tylko do pewnego stopnia. Oznacza to, że nadal wiele kwestii, dotyczących na przykład rozpatrywania reklamacji (a nawet pojęcia „konsument”), różni się w zależności od państwa. UE zajmuje się przede wszystkim wyznaczeniem podstawowych standardów, które mają być jednolite w całej wspólnocie. Natomiast poszczególne państwa mogą przyjąć rozwiązania, które się od siebie różnią.

Tym bardziej, że państwa członkowskie mają możliwość korzystania z opcji regulacyjnych, czyli „przestrzeni” do uregulowania określonych kwestii odrębnie. Przykłady opcji regulacyjnych znajdują się w punkcie trzecim.

Jeżeli chodzi o kraje spoza UE, to w przypadku sprzedaży na tych rynkach różnice między prawem polskim a prawem rynku docelowego, są jeszcze większe.

2. Czy kierując ofertę do konsumentów z innego państwa warto odwoływać się do polskich przepisów?

Sprzedawca i konsument mogą wybrać prawo polskie jako obowiązujące dla określonej umowy. Jednocześnie jednak konsumenci w UE nie mogą zostać pozbawieni ochrony wynikającej z bezwzględnie obowiązujących norm prawa miejsca zwykłego pobytu konsumenta.  Odpowiadając więc na pytanie zawarte we wstępie do artykułu – przetłumaczenie dokumentów wykorzystywanych na rynku polskim jest konieczne, ale samo w sobie nie zawsze będzie rozwiązaniem optymalnym. W celu upewnienia się, że sprzedawca spełnia wszelkie obowiązki nałożone na niego przez prawo rynku docelowego i informuje konsumentów na danym rynku w sposób transparentny, warto rozważyć sporządzenie dokumentów odnoszących się do przepisów konsumenckich zgodnie z prawem danego państwa. Szczególnie, gdy wybór prawa innego niż polskie może być nieco bardziej korzystny dla sprzedawcy.

3. Przykłady różnic w państwach członkowskich – opcje regulacyjne. 

Odnosząc się do dyrektywy Omnibus, która zobowiązuje do informowania o najniższej cenie z okresu 30 dni przed obniżką, należy wskazać, że Polska nie skorzystała z istotnej opcji regulacyjnej, która jest korzystna dla przedsiębiorców.

Zgodnie z tą opcją, w przypadku promocji stopniowej (tj. promocji ciągłej, która jest stopniowo pogłębiana), jako informację o najniższej cenie z okresu 30 dni przed obniżką, można wskazać cenę sprzed pierwszej obniżki (i w konsekwencji pokazać większy % rabatu).

Przykładowo, jeżeli przeceniamy towar ze 100 złotych na 90 zł, a następnie na 80 zł, to najniższą ceną z okresu 30 dni przed obniżką, przez cały czas będzie cena 100 złotych. Ta regulacja obowiązuje m.in. w Czechach, na Węgrzech, znajduje się także w projekcie przepisów procedowanych obecnie na Słowacji, gdzie dyrektywy nie zostały jeszcze wdrożone.

W Polsce planowanie strategii promocyjnej musi odbywać się inaczej, bowiem jako „obniżkę”, traktuje się każdą obniżkę ceny. Oznacza to, że w przypadku obniżenia ceny ze 100 złotych na 90 zł, najniższą ceną z okresu 30 dni przed obniżką, będzie 100 zł. Jednakże przy obniżeniu z 90 zł na 80 zł, najniższą ceną z okresu 30 dni przed obniżką, będzie… 90 zł, a sprzedawca będzie mógł pokazać rabat liczony od tej, niższej kwoty.

Jeżeli chodzi z kolei o nowe przepisy dotyczące reklamacji wynikające z dyrektywy towarowej, to wprowadzono w niej domniemanie, że brak zgodności z umową, który ujawnił się w ciągu jednego roku od momentu dostawy towarów, istniał w momencie dostawy towarów. Polska skorzystała z opcji regulacyjnej, zgodnie z którą przedłużono to domniemanie do lat dwóch. Jest to istotna różnica z perspektywy obsługi reklamacji – w przypadku, gdy państwo, do którego kierujemy swoją ofertę, nie skorzystało z tej opcji i pozostało przy okresie jednego roku, z całą pewnością warto o tym wiedzieć.

Polska nie skorzystała natomiast z opcji regulacyjnej, zgodnie z którą państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić przepisy stanowiące, że w celu skorzystania z praw przysługujących konsumentowi, konsument musi poinformować sprzedawcę o braku zgodności z umową w terminie co najmniej dwóch miesięcy od dnia, w którym konsument stwierdził taki brak zgodności z umową. Wiedza, że dane państwo skorzystało z tej opcji regulacyjnej, jest również bardzo istotna.

W naszym kraju odwołano się natomiast do szczególnie długiego ogólnego okresu przedawnienia roszczeń, który wynosi aż 6 lat (w innych państwach okres ten jest często krótszy – np. 3 lata).

Warto także pamiętać, że Polska w przeszłości poszła o krok dalej i rozszerzyła (wbrew krytycznym opiniom UOKiK) część praw konsumenckich na tzw. przedsiębiorców uprzywilejowanych (osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą dokonujące zakupu związanego z ich działalność gospodarczą, ale niezwiązanego z działalnością zawodową). Nie oznacza to jednak, że podobne kategorie istnieją w innych państwach członkowskich.

Powyższe przykłady pokazują, że w wielu sytuacjach sprzedawca może polepszyć swoją sytuację analizując przepisy obowiązujące na danym rynku. Poszczególne państwa mogą bowiem inaczej wyważać interesy między sprzedawcami a konsumentami. Odwołując się do podanego przykładu promocji stopniowych związanych z dyrektywą Omnibus – dostosowanie strategii promocyjnych i marketingowych (Omnibus odnosi się także do reklam) do możliwości wynikających z przepisów może zwiększyć konkurencyjność danego podmiotu na rynku.

4. Odpowiednie dostosowanie struktury organizacyjnej 

Ekspansja lub wzmocnienie obecności na rynkach zagranicznych oznaczają zazwyczaj wzrost biznesu. Przy tej okazji warto rozważyć możliwości optymalizacyjne. Przykładowo, dobrym rozwiązaniem może okazać się przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o. w celu oddzielenia własnego majątku od majątku związanego z prowadzeniem działalności lub rozbudowa struktury spółek.

5. Zezwolenia oraz inne decyzje administracyjne

Działając na rynku zagranicznym należy także przeanalizować wymogi wynikające z prawa administracyjnego i upewnić się, że posiadamy wszystkie decyzje potrzebne do bezpiecznego prowadzenia działalności. Tytułem przykładu można wskazać niemiecki rejestr LUCID będący odpowiednikiem polskiego BDO. Obowiązek zgłoszenia obejmuje wszystkich przedsiębiorców, którzy wprowadzają do obrotu opakowania objęte zgłoszeniem i powinna być dokonana, zanim opakowanie trafi na rynek niemiecki.

Powyższe informacje nie stanowią porady prawnej, która zawsze powinna być zindywidualizowana i dostosowana do określonych potrzeb. Zachęcamy natomiast do zwrócenia uwagi na kwestie wymienione w artykule i rozważenie wsparcia prawnika wyspecjalizowanego w e-commerce. Z jednej strony pozwoli to na lepsze przestrzeganie prawa konsumenckiego, a z drugiej – na bardziej optymalne prowadzenie działalności.

W przypadku zainteresowania usługami związanymi z obsługą prawną rynków zagranicznych, zapraszamy do kontaktu.