Black Friday, znany w Polsce jako Czarny Piątek, zdecydowanie stanowi jeden z najważniejszych dni w kalendarzu zakupów, na który czekają zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy. W związku z implementacją dyrektywy Omnibus, tegoroczny Black Friday będzie wyglądał inaczej niż w ubiegłym roku.

Dyrektywa Omnibus – o co chodzi?

Na początku 2023 roku weszły w życie nowe przepisy wynikające z dyrektywy Omnibus, które mają znaczący wpływ na polski rynek e-commerce. Implementacja dyrektywy Omnibus wprowadziła regulacje, których nadrzędnym celem jest ochrona konsumentów oraz ograniczenie nieuczciwych praktyk, w szczególności w sklepach internetowych.

Sama dyrektywa jest zestawem przepisów i regulacji dotyczących handlu internetowego oraz ochrony konsumentów. Jej zadaniem jest dostosowanie przepisów do nieustannie rozwijającej się branży e-commerce, mające na celu ochronę konsumentów oraz zapewnienie uczciwych i transparentnych praktyk handlowych.

Black Friday 2023

Black Friday przypada na ostatni piątek listopada, a zatem w tym roku będzie miał miejsce 24 listopada. W związku z rosnącą w ostatnich latach tendencją do wydłużania czasu trwania promocji, można spodziewać się nie tylko Black Weekendu, ale nawet Black Week, czyli promocji trwających przez cały tydzień.

Założeniem Black Friday jest zaoferowanie konsumentom znacznych obniżek cen towarów, co przyciąga tłumy klientów poszukujących atrakcyjnych okazji. Czarny Piątek jest uważany za początek sezonu zakupu świątecznych i jest dla przedsiębiorców jednym z najbardziej intensywnych dni w roku.

Jakie korzyści z Black Friday mają sprzedawcy prowadzący sklepy internetowe?

Przede wszystkim przedsiębiorcy mogą liczyć na zwiększenie sprzedaży. W takim dniu konsumenci są skłonni dokonać zakupów większej ilości towarów, dzięki czemu mogą zdobyć produkty, które wcześniej przekraczały ich budżet.  Kupujący chętniej korzystają z dodatkowych usług, takich jak ekspresowa dostawa, które generują dodatkowe zyski dla sprzedawców.

Możliwość sprzedaży większość ilości towarów umożliwia tzw. wietrzenie magazynów, czyli zwolnienie zajmowanej powierzchni w magazynach lub miejscach, w których składowane są towary i przede wszystkim obniżenie kosztów generowanych przez zaległy towar.  Niższe ceny motywują klientów do zakupu produktów, których sprzedaż w regularnej cenie mogłaby zająć długi czas. 

Czarny Piątek jest idealnym momentem na budowanie relacji z lojalnymi klientami, poprzez np. oferty dostępne tylko dla nich lub dostęp do promocji przed innymi konsumentami oraz przyciągnięcie nowych klientów, którzy nie mieli wcześniej doświadczenia z danym przedsiębiorstwem i mogą zostać przekonani do stałych zakupów. Rozbudowanie bazy danych klientów sklepów internetowych może wynikać z rejestracji lub dostarczania informacji kontaktowych w zamian za dostęp do wyjątkowych ofert.

Jak wprowadzić do własnego sklepu internetowego promocje, nie naruszając przy tym obowiązujących przepisów prawa?

Wpływ dyrektywy Omnibus na promocje Black Friday 2023

Przy zamiarze wprowadzenia promocji w sklepie internetowym konieczne jest rozważenie kilku kluczowych kwestii, które nie tylko pomogą przedsiębiorcom uniknąć wysokich kar nakładanych przez urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ale mogą także ułatwić zbudowanie długotrwałej relacji z potencjalnymi klientami.  

Dyrektywa Omnibus wymaga od przedsiębiorców większej niż dotychczas transparentności cenowej. Sprzedawca nie tylko nie może sztucznie windować cen w okresie przed zbliżającymi się promocjami, ale musi także informować klientów w sposób jasny i wyraźny o m.in. cenach produktów przed i po zastosowaniu zniżek oraz o najniższej cenie produktu, jaka obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni przed wprowadzeniem zniżki.

 Zakaz sztucznego windowania cen

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poddaje ścisłej kontroli wszystkie akcje promocyjne wprowadzane w sklepach internetowych. Przedsiębiorcy, którzy przed wprowadzeniem obniżki w sposób sztuczny podnoszą ceny, aby później obniżyć je i stworzyć wrażenie bardziej atrakcyjnej zmiany ceny, mogą zostać ukarani przez UOKiK. Implementacja dyrektywy Omnibus, która odbiła się szerokim echem w sieci oraz tendencja wzrostowa w tzw. smartshoppingu, czyli zjawisku polegającym na dokładnej analizie i porównaniu cen, dostępnych opcji i kosztów dostawy oraz zasad zwrotów i reklamacji, której dokonują klienci, a także rosnąca dostępność internetowych porównywarek cenowych spowodowały, że takie praktyki są dość szybko wyłapywane i zgłaszane do UOKiK.

Jak zatem właściciel sklepu internetowego powinien działać, aby czerpać jak najwięcej korzyści i nie ponieść strat podczas Black Friday?

Promocje – jak o nich informować?

Należy zacząć od tego, że jeżeli sprzedawca zmniejsza cenę i nie chce zwracać na to uwagi konsumentów, w związku z czym prezentuje tylko jedną cenę, nie ciążą na nim żadne dodatkowe obowiązki informacyjne. Zgodnie z ustawą, obowiązek poinformowania konsumentów o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką powstaje dopiero wtedy, gdy obniżka zostaje zakomunikowana. Oznacza to, że zwykłe zmiany cen produktu, które wynikają z czynników takich jak np. inflacja, nie powodują konieczności wyświetlania informacji o najniższej cenie z ostatnich 30 dni - obowiązek dotyczy produktów, co do których sprzedawca chce zastosować promocję.  

Jak przedstawić obniżkę procentową w sposób zgodny z Omnibusem?

W sytuacji, w której sprzedawca chce skorzystać z oznaczenia zniżki w sposób procentowy, musi pamiętać, że obliczenie rabatu następuje poprzez uwzględnienie właśnie najniższej ceny z 30 dni przed obniżką jako początkowej.

Przykład:

sprzedawca oferuje obecnie produkt w cenie 1400 zł. Cena produktu w przeciągu 30 ostatnich dni wynosiła 1000 zł. Sprzedawca chce zaoferować atrakcyjną zniżkę na poziomie 50%. Cena po rabacie -50%, którą umieści na stronie internetowej wyniesie 500 zł, mimo że obecna cena wynosi 1400 zł.

Jak prawidłowo zakomunikować to na listingach oraz kartach produktu?

Promocja: -50%

Cena promocyjna: 500 zł

Najniższa cena z ostatnich 30 dni: 1000 zł (-50%)

Cena regularna: 1400 zł

Taka forma informowania konsumentów o promocjach ma zapobiegać podwyższaniu cen towarów przed wyprzedażą, które ma na celu wywołać wrażenie, że obniżka jest bardziej atrakcyjna niż w rzeczywistości. 

Czy obowiązek podawania najniższej ceny z 30 dni przed obniżką obowiązuje w przypadku każdej promocji?

Nie.

Poniżej przedstawiamy listę przykładowych promocji, które można wprowadzić na stronie sklepu internetowego, a które co do zasady nie wymagają podawania najniższej ceny z 30 dni przed obniżką. 

• Druga rzecz taniej - promocja naliczana na podstawie kodu rabatowego lub automatycznie w koszyku, obejmująca wszystkie produkty, dzięki czemu to konsument decyduje o tym, na jaki towar przysługuje rabat;
• Im więcej przedmiotów w koszyku, tym większy rabat - promocja naliczana na podstawie kodu rabatowego lub automatycznie w koszyku, obejmująca wszystkie oferowane przez sklep towary;
• Im większa wartość koszyka, tym większy rabat - promocja kaskadowa uzależniona od wartości koszyka, naliczana na podstawie kodu rabatowego lub automatycznie w koszyku, obejmująca wszystkie oferowane przez sklep towary;
• Wydaj min. 399 zł na cały asortyment, a otrzymasz 30% rabatu na cały koszyk  - promocja naliczana na podstawie kodu rabatowego lub automatycznie w koszyku, obejmująca wszystkie oferowane przez sklep towary;
• Kup 3 produkty z danej kategorii, zapłać za 2;
• Kup 5 produktów i otrzymaj 20% rabatu na całe zamówienie.

Poniżej przygotowaliśmy objaśnienia dotyczące sposobów wprowadzania poszczególnych rodzajów promocji. 

Promocje koszykowe 

Zarówno promocje produktowe, zestawy produktowe, jak i promocje koszykowe są doskonałymi alternatywami, które przedsiębiorcy mogą dopasować do oferowanych przez siebie produktów. Warto poświęcić czas na przeanalizowanie dostępnych opcji promocyjnych i związanych z nimi korzyści oraz obowiązków.

Ze względu na relatywnie krótki czas, w którym obowiązują już przepisy wynikające z dyrektywy Omnibus na temat promocji, sposobu ich wprowadzania oraz oznaczania, a także natłoku wiadomości udostępnianych na portalach informacyjnych, zorientowanie w kwestii promocji może być trudne, zwłaszcza w zakresie promocji koszykowych.

W tym zakresie konieczne jest rozróżnienie kodów „na wszystko”, przez które należy rozumieć możliwość uzyskania rabatu na wszystkie produkty oferowane wszystkim klientom danego sklepu internetowego oraz kodów koszykowych, które umożliwiają klientom dokonanie zakupów na dowolnie wybrane produkty z rabatem, który jest uwarunkowany od podania kodu rabatowego, wpisywanego podczas składania zamówienia w koszyku.  

Jeżeli w sklepie internetowym możliwe jest dokonanie zakupów z kodem rabatowym „na wszystko”, konieczne jest podanie najniższej ceny z 30 dni przed obniżką. Wynika to z konieczności informowania o obniżeniu grup produktów – w tym przypadku jako grupę rozumie się wszystkie produkty dostępne w danym sklepie internetowym. 

Kody koszykowe, obowiązujące np. podczas składania następnego zamówienia lub na dowolny produkt, nie wymagają podania najniższej ceny z 30 dni przed obniżką. Wiąże się to z faktem, że w rzeczywistości rabat jest skonkretyzowany przez konsumenta, tzn. to on decyduje o tym, na jaki produkt taką zniżkę uzyska. Nadmierne korzystanie z tej formy promocji jest jednak ryzykowne – w przypadku zbyt częstego udostępniania kodów koszykowych UOKiK może uznać to za nieuczciwą praktykę rynkową, mającą na celu obejście obowiązujących przepisów. 

Promocje kaskadowe

Promocje kaskadowe polegają na oferowaniu różnych poziomów rabatów klientom, uzależnionych od ilości zakupionych produktów bądź wartości zamówienia. Oferta większych oszczędności skłania klientów do dokonania zakupu większej ilości produktów.

W promocjach kaskadowych nie obowiązuje odniesienie do poprzedniej ceny promocyjnej pod warunkiem, że obniżki występują w jednej akcji czy też kampanii.

Sprzedaż warunkowa lub wiązana

W przypadku ofert warunkowych lub wiązanych, w których sprzedawca nie podaje informacji o obniżeniu ceny konkretnego towary nie obowiązuje konieczność poinformowania o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką, np. w ramach promocji „3 w cenie 2”.

W przypadku ofert, w których sprzedawca podaje informację o obniżeniu ceny konkretnego towaru, jak np. w przypadku promocji „kup 2 produktu, a zapłacisz 50% za trzeci taki sam produkt”, zachodzi konieczność wskazania najniższej ceny z 30 dni przed obniżką.

O czym jeszcze powinni pamiętać przedsiębiorcy przed zbliżającym się Black Friday?

Obowiązki nie obejmują jedynie właściwego oznakowania promocji i zniżek.

Sprzedawcy powinni pamiętać również o przepisach dotyczących ochrony danych osobowych. Wiąże się to z zachowaniem ostrożności w pozyskiwaniu, gromadzeniu i przetwarzaniu danych swoich klientów. Więcej o polityce prywatności danych osobowych przeczytasz tutaj.

Jeżeli przedsiębiorca nie wprowadził systemu weryfikacji ocen figurujących na stronie prowadzonego przez niego sklepu internetowego, powinien jak najszybciej zadbać o autentyczność opinii swoich produktów. Co istotne, już sama informacja o braku weryfikacji stanowi spełnienie obowiązku informacyjnego. Implementacja dyrektywy Omnibus wprowadziła obowiązek informowania konsumentów o weryfikacji ocen, aby przeciwdziałać fałszowaniu recenzji i opinii.

 Podsumowanie

Odpowiednie przygotowanie sklepu internetowego do zbliżającego się Black Friday może wpłynąć na wiarygodność sprzedawców oraz przyciągnąć nowych klientów. Niezależnie od wybranej strategii marketingowej, konieczne jest uwzględnienie obowiązujących przepisów i dopełnienie wynikających z nich obowiązków informacyjnych.

Jeżeli chciałbyś przygotować swój sklep na zbliżający się czas promocji i sezon zakupów świątecznych, a także na wzmożone w tym okresie kontrole Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, skontaktuj się z nami. Wszystkie niezbędne dane znajdziesz tutaj.