Co przyniesie 2025 rok dla sektora e-commerce? Cz. 1: Nowe regulacje: GPSR, EAA, AI ACT
przez Marcin Tomczak na Dec 23, 2024
Dynamika zmian prawnych w sektorze e-commerce w Polsce i Unii Europejskiej w 2024 roku
W 2024 roku obserwujemy niezwykle dynamiczne zmiany i nowości prawne, które bezpośrednio wpływają na sektor e-commerce w Polsce i całej Unii Europejskiej. Transformacje te wykraczają poza standardowe aktualizacje i obejmują wprowadzanie nowych wymogów, które kształtują nie tylko rynek wewnętrzny, ale również przepływ towarów i usług w całej UE.
Z jednej strony nowe przepisy mają na celu wzmocnienie ochrony konsumentów oraz zapewnienie pełnej przejrzystości i bezpieczeństwa transakcji online. Władze unijne i krajowe stawiają sobie za cel zminimalizowanie ryzyka dla konsumentów i stworzenie spójnych standardów bezpieczeństwa produktów oraz dostępności usług cyfrowych, które mają obowiązywać w całej Unii.
Z drugiej strony zmiany te przyczyniają się do wzrostu odpowiedzialności, którą muszą podjąć przedsiębiorcy, również ci, którzy działają w branży e-commerce. Konieczność zapewnienia zgodności z coraz bardziej szczegółowymi wymogami prawnymi oraz dostosowania działalności do nowych standardów wiąże się z dużym wyzwaniem. Przedsiębiorcy muszą teraz szczególnie zadbać o transparentność procesów sprzedażowych, odpowiedzialność za bezpieczeństwo oferowanych produktów, a także ochronę praw konsumentów, co obejmuje wdrażanie skomplikowanych procedur wewnętrznych oraz stosowanie technologii, które ułatwią monitorowanie zgodności.
Przykładem takich regulacji jest Rozporządzenie o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR), które wprowadza nowe standardy bezpieczeństwa i zarządzania jakością produktów, zwłaszcza w kontekście transakcji online i handlu transgranicznego. Z kolei Europejski Akt o Dostępności ma na celu zwiększenie dostępności cyfrowych usług e-commerce dla osób z niepełnosprawnościami, co wymaga wdrożenia licznych udogodnień technicznych na stronach internetowych oraz w aplikacjach mobilnych. Kolejną kluczową regulacją są przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (AI Act), które nakładają wymogi przejrzystości i etycznego stosowania algorytmów rekomendacyjnych, automatyzacji procesów sprzedażowych oraz analizy zachowań konsumenckich. O wspomnianych regulacjach przeczytasz więcej w kolejnych częściach artykułu.
Te inicjatywy prawne stanowią jedynie fragment szeroko zakrojonego procesu harmonizacji zasad i standardów na rynku unijnym, a ich wpływ będzie szczególnie widoczny w 2025 roku. Wraz z rosnącym nadzorem i rozbudowanymi mechanizmami kontroli, przedsiębiorcy będą musieli mierzyć się z nowymi wyzwaniami, w tym z koniecznością inwestowania w technologie monitorowania zgodności oraz szkolenia pracowników w zakresie zaktualizowanych procedur prawnych.
Nowe regulacje wpływające na e-commerce w Polsce i UE
Rozporządzenie o ogólnym bezpieczeństwie produktów (GPSR)
Już 13 grudnia 2024 roku wejdzie w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988, znane jako GPSR, które zastąpi Dyrektywę 2001/95/WE. Nowe przepisy mają na celu poprawę bezpieczeństwa produktów konsumenckich w Unii Europejskiej, szczególnie w kontekście rosnącego handlu online i technologii cyfrowych. Celem GPSR jest ułatwienie identyfikacji odpowiedzialnych podmiotów w łańcuchu dostaw oraz usprawnienie procesu wycofywania niebezpiecznych produktów z rynku.
Rozporządzenie obejmuje znaczną większość niespożywczych produktów konsumenckich wprowadzanych na rynek UE, w tym towary nowe, używane, naprawione oraz odnowione.
GPSR wprowadza szereg obowiązków dla producentów, importerów, dystrybutorów i sprzedawców e-commerce, którzy muszą zapewnić, że produkty spełniają normy bezpieczeństwa i są odpowiednio udokumentowane. Sprzedawcy, w tym działający online, muszą zadbać o zgodność ofert z wymogami dotyczącymi prezentowania informacji o bezpieczeństwie produktów oraz współpracować z organami nadzoru.
Więcej o GPSR przeczytasz w przygotowanym przez nas artykule, dostępnym pod tym adresem.
Europejski Akt o Dostępności:
Europejski Akt o Dostępności (EAA) to regulacja UE przyjęta w 2019 roku, mająca na celu poprawę dostępności produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami, w tym w środowisku cyfrowym. W Polsce został wdrożony ustawą o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności przez podmioty gospodarcze.
Ustawa nakłada nowe obowiązki na właścicieli sklepów internetowych, którzy muszą dostosować swoje platformy do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Obejmuje to m.in.:
- funkcje takie jak powiększenie czcionki, kontrastowe tła, alternatywne formaty treści (audiodeskrypcje, napisy),
- zapewnienie dostępności procesu zakupu, reklamacji, zwrotów i dostaw.
Wszystkie informacje na stronach muszą być możliwe do odczytania przez technologie wspomagające (np. czytniki ekranowe). Brak dostosowania grozi sankcjami finansowymi i utratą konkurencyjności.
Przepisy ustawy wejdą w życie 28 czerwca 2025 r.
AI Act:
AI Act, czyli Rozporządzenie o Sztucznej Inteligencji, wprowadza regulacje mające na celu bezpieczne i odpowiedzialne stosowanie technologii AI oraz minimalizację ryzyka związanego z jej wykorzystaniem, zwłaszcza w zakresie praw obywateli i konsumentów.
Przepisy nakładają obowiązki na dostawców modeli AI, w tym firmy działające w e-commerce, gdzie AI jest wykorzystywana do personalizacji ofert, analizy danych i automatyzacji procesów. Kluczowe wymagania obejmują:
- przeprowadzanie oceny ryzyka związanego z AI,
- monitorowanie systemów AI po ich wdrożeniu,
- zapewnienie przejrzystości działania algorytmów oraz eliminację uprzedzeń i dyskryminacji,
- wdrożenie zabezpieczeń przed błędami i nadużyciami.
Firmy muszą zapewnić użytkownikom i organom wgląd w procesy podejmowania decyzji przez AI, szczególnie gdy wpływają one na prawa konsumentów (np. proces reklamacji).
Niespełnienie wymagań AI Act może skutkować surowymi sankcjami, w tym wysokimi karami finansowymi. Nowe obowiązki mają szczególne znaczenie w e-commerce, gdzie AI będzie odgrywać coraz większą rolę w analizie danych i automatyzacji sprzedaży.
Podsumowanie
W 2025 roku sektor e-commerce w Polsce i UE stanie przed istotnymi wyzwaniami związanymi z nowymi regulacjami prawnymi, takimi jak GPSR, Europejski Akt o Dostępności (EAA) oraz AI Act. Przepisy te mają na celu poprawę bezpieczeństwa produktów, zapewnienie dostępności usług cyfrowych dla osób z niepełnosprawnościami oraz odpowiedzialne stosowanie technologii sztucznej inteligencji.
Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność dostosowania działalności do nowych standardów, w tym m.in. zapewnienia zgodności z normami bezpieczeństwa, przejrzystości algorytmów oraz dostępności treści online. Brak wdrożenia odpowiednich zmian grozi sankcjami finansowymi i utratą konkurencyjności.
Nowe regulacje oraz wzmożone kontrole ze strony organów nadzoru, takich jak UOKiK czy PIH, sprawiają, że przygotowanie firm do nadchodzących zmian staje się kluczowe dla ich dalszego rozwoju na rynku e-commerce.
Chcesz dowiedzieć się więcej o nowych regulacjach? Skontaktuj się z nami!
